auteur: Jeroen Overbeek
Inleiding
Waterschappen behoren tot de oudste bestuursorganen in ons land. De geschiedenis van Waterschap Zuiderzeeland gaat natuurlijk niet zover terug. De mentaliteit is er wel een van het samen doen in de regio. De bestuurlijke situatie is vrij overzichtelijk met één waterschap, één provincie en zes gemeenten. De lijnen met die en andere organisaties zoals agrariërs, bedrijven en zelfs burger(collectieven) zijn relatief kort. Er zijn diverse initiatieven op het gebied van ruimtelijke ordening en stedelijk beleid waarin burgerparticipatie centraal staat. Dit biedt mogelijkheden om ook op informatiegebied de blik te richten op de regio.
I-strategie en Open Data
Overheden worden steeds meer gestimuleerd om open en transparant te zijn. Ook wettelijk wordt dit meer en meer verplicht. Van de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) tot aan de Wet Open Overheid (WOO). Open Data / Open Informatie is een van de speerpunten van Zuiderzeeland als concrete uitwerking van het Open Overheid gedachtegoed.
bron: Waterschap Zuiderzeeland
Open Data gaat verder…
Open Data houdt niet op bij het (aanbodgericht) beschikbaar stellen van data. Het heeft meerwaarde inzicht te krijgen in het (her)gebruik van Open Data. Met andere woorden inzicht krijgen in de toepassingsgebieden bij afnemers en de informatievraag die daaraan ten grondslag ligt. Het waterschap zet daar sterk op in. Allereerst via het programma Flevoland Slimmer, een Open Data initiatief in de regio. Maar ook via het interne Innovatielab programma (zie kader). Wim Kers, sr medewerker Waterinformatie: “Flevoland Slimmer is meer dan gegevens van het waterschap beschikbaar stellen voor buiten. We gaan met groepen in gesprek welke gegevens zij nodig hebben voor hun bedrijfsprocessen. Denk daarbij aan agrariërs, maar ook aan mede overheden zoals Provincie en gemeenten. Wat we voor deze overheden openstellen, kan ook weer door andere doelgroepen worden gebruikt.”
Drie Open Data sporen
Deze ruimere opvatting van Open Data is te vertalen in drie sporen:
- Open Data portaal: het beschikbaar stellen van (organisatie-eigen) data via een voorziening. Het actief aanbieden van Open Data wordt beschouwd als iets dat iedere overheidsorganisatie moet doen, met andere woorden een basisvoorziening. Dit hoeft niet te betekenen dat er ook fysiek een eigen dataportaal moet worden ingericht. Er kan ook worden aangesloten op bestaande voorzieningen. Veel waterschappen zijn bezig of hebben inmiddels een eigen dataportaal gerealiseerd.
- Open Data in partnersamenwerking: het beschikbaar stellen van data gericht op specifieke behoeftes van en gebruik door samenwerkingspartners. Een belangrijk deel van het hergebruik van gegevens zit in de regio bij samenwerkingspartners: bedrijven, andere overheden, agrariërs, burgers. Binnen dit spoor gaat het waterschap actief de informatiebehoefte ophalen én het aanbod daarop afstemmen. Hiermee wordt hergebruik gestimuleerd en meerwaarde gecreëerd.
- Open Data in ketensamenwerking: Informatievoorziening wordt maximaal ondersteund binnen ketenprocessen met Open Data i.s.m. ketenpartners. Het waterschap maakt op verschillende vlakken onderdeel uit van de ketenproces. In het zuiveringsproces (samen met gemeenten) maar ook steeds meer in de ruimtelijke omgeving (gestimuleerd door de Omgevingswet). Het open delen van data binnen deze ketenprocessen is de basis van dit spoor.
Geon ondersteunt het waterschap bij de start van dit Open Data traject. Jeroen Overbeek heeft als kwartiermaker Open Data de strategie voor de komende jaren uitgewerkt. Momenteel begeleidt hij de eerste uitvoeringsstappen. Met het team Waterinformatie staat er een goede basis. Dit team beheert alle kernregistraties (inclusief meet- en monitoringsgegevens). Deze kernregistraties vormen de basis van Open Data producten. Maar er is nog een flinke slag te maken om deze dataproducten geschikt te maken voor ontsluiting naar buiten toe. Het verbeteren van metadata, met name het inhoudelijk duiden van de datasets (“wat krijg je nu”) en het opnemen ervan in het NGR. Dit helpt sterk om de vindbaarheid en herbruikbaarheid te vergroten. Verder moet het ontsluiten van Open Data onderdeel worden van het interne beheerproces. Het team Waterinformatie krijgt hiermee een nieuwe, meer extern gerichte rol. Ruurd Maasdam, teamleider Waterinformatie: “Als Waterschap zitten we op een schat aan informatie die met publiek geld is ingezameld. Tot op heden waren we huiverig dit beschikbaar te stellen buiten de organisatie (“wat gebeurt ermee, kunnen we wel instaan voor de kwaliteit?”). We ervaren nu dat die angst ongegrond is. We zien enthousiasme bij afnemers. En we creëren daarmee ook intern enthousiasme over het delen van informatie.”
De echt interessante vraagstukken zitten vooral in ontwikkelsporen twee en drie: op zoek naar de informatiebehoefte van partners in de regio en in de keten. Kansen te over!
Algemeen